Spomen kuća "Than"

Braća Tan, Mor i Karolj rođeni su u Bečeju kao potomci plemićke loze, potomci doseljenika iz Nemačke koji su stekli plemićku titulu bez imetka, otac Janoš bio je kraljevski nameštenik inženjer, prvak u službi uprave grada. Ovom od temelja obnovljenom objektu spomen kuće bio je uzor i fasadom i gabaritom nekadašnja kuća u kojoj je stanovala porodica Tan.

MOR TAN
(Bečej 1828. – Trst 1899.)

Mor Tan je rođen u Bečeju 19.juna 1828. godine. Bio je značajni predstavnik mađarskog slikarstva takozvanog istorijskog žanra.
Sačuvajući svoje nemačke korene postaje simpatizer i hroničar akvarelist-hroničar događaja mađarske revolucije, da bi posle sloma iste uspomoć srpskih poznanstava svoje porodice dospe u Beč na studije slikarstva, a tamo prvi svoj period prebrodio uz prismotru carske tajne policije.
Učivši zanat od nemčkih majstora (Karl Ral ) vraća se u Peštu i postaje jedan od vodećih slikara dobijajući poslove na konkursima talenat mu još više uzima zamaha.
Studijska putovanja u usponu karijere ga vode u Beč, Pariz, Rim, a zalasku Firenca i Trst. Kao slikar u punoj snazi svog stvaralaštva na platnima oslikava istorijske teme sa akademskom temeljnošću, jakim dramskim nabojem, uzdržanim koloritom tamnih tonova, majstorskim nijansama crvene boje i boje tena. Sa uspehom se oprobao u skoro svakoj disciplini onovremenih tehnika, pa i u fresknom slikarstvu, gotovo bez prethodnika ostvario zanačajan opus. Ostaje veran školi Karla Rala do kraja, uz primetan uticaj italijanskih majstora u kompoziciji i koloritu.
U fokusu njegovog opusa su prevashodno historijski i mitski događaji mađarske istorije i predanja, ali na njegovim platnima srećemo savremenike i istorijske ličnosti srpskog naroda, kao i drugih evropskih nacija. Uspeva naslikati u žanrovskom stilu i prvo slikarsko delo mađarskog kritičkog realizma pod naslovom Regrutacija u vreme pre 1848.
Za umetnički domet dobija priznanja i nagrade, među njima i nagradu Pariskog salona, najvrednije priznanje tadašnjeg sveta. Od slika vezahih za srpsku istoriju spomenimo spomenimo lik Save Tekelije u svečanom ornatu (Matica srpska, Novi Sad) i prizor smrti Karađorđa (Narodni muzej, Beograd).
Rimokatoličkoj crkvi u Bečeju, kao crkvi koja ga je krstila, poklonio je sliku Uznesenje Marijino (spada u red najboljih njegovih ostvarenja), a gradu je poklonio sliku velikih razmera, triptihon istorijskog žanra, Ulazak Mađara pod vođstvom kneza Arpada, koji je bio glavni ukras svečane sale magistrata, a neminovno je postao žrtvom vremena, kad je i mađarskoj, i srpskoj nacionalnoj zajednici od velesila bila suđena uloga nemilosrdnih takmaca.
Star i krhkog zdravlja umire u Trstu 11. marta 1899. godine kod svoje ćerke, gde je poslednje svoje godine proveo udaljen od slave.

Spoljašnje veze
Vikipedija